Tematy na ustny egzamin maturalny z języka polskiego w 2012 r.

w KLO SPSK w Wieluniu

1. Poetyka turpizmu. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów z poezji współczesnej.
2. Współczesna powieść detektywistyczna wobec tradycji. Omów na wybranych przykładach.
3. Czy piosenka rockowa może być poezją? Odwołaj się do wybranych przykładów, odpowiadając na pytanie.
4. Motyw świata na opak i jego funkcje w literaturze różnych epok
5. Śmierć idealizowana i nieestetyczna. Omów zjawisko, odwołując się do przykładów z literatury różnych epok.
6. „Cierpienie może być nauczycielem?” (Ajschylos) W oparciu o utwory literatury polskiej i obcej rozważ różne aspekty cierpienia w zależności od kręgu kulturowego i światopoglądu.
7. Literatura pacyfistyczna. Omów zjawisko na wybranych przykładach.
8. „Starzy mistrzowie” wobec kultury masowej. Omów temat na przykładzie poezji Tadeusza Różewicza, Wisławy Szymborskiej, Zbigniewa Herberta i Czesława Miłosza.
9. Współczesna eseistyka jako przykład poszukiwania przez twórców literatury własnej tożsamości. Omów na wybranych przykładach z literatury polskiej.
10. Podróż jako doświadczenie bohaterów literatury światowej i polskiej XIX i XX wieku.
11. Literatura dokumentu osobistego jako zjawisko z pogranicza literatury i publicystyki.
12. Ludzie, zdarzenia, miejsca w świetle najpopularniejszych reportaży literackich XX wieku.
13. Kim jest homo sovieticus? Omów zjawisko na przykładzie literatury współczesnej.
14. Bunt przeciwko tradycyjnemu modelowi życia w literaturze XIX i XX wieku.
15. Twórczość Hermanna Hessego przykładem biografii duchowej pisarza.
16. Fascynacja egzotyką w literaturze. Omów temat, odwołując się do wybranych przykładów prozy i poezji różnych epok.
17. Najpopularniejsze archetypy miłości w literaturze różnych epok. Omów na wybranych przykładach.
18. Wpływ filozofii na literaturę. Omów zjawisko, odwołując się do wybranych przykładów z literatury polskiej i światowej.
19. Ekspresjonizm jako zjawisko w prozie, poezji i dramacie. Omów na wybranych przykładach.
20. Literatura kresowa. Wyjaśnij złożoność zjawiska, odwołując się do wybranych przykładów z literatury polskiej.
21. „Wolność jest w człowieku”. Rozwiń myśl w oparciu o teksty literackie z różnych obszarów językowych.
22. Pamięć jako tworzywo literatury. Omów zjawisko, odwołując się do wybranych przykładów.
23. Fascynacja mroczną stroną natury ludzkiej w twórczości Fiodora Dostojewskiego.
24. Kultura żydowska w literaturze XIX i XX wieku. Omów na wybranych przykładach.
25. Motyw Everymana i jego funkcje w literaturze. Omów na wybranych przykładach
26. Celem człowieka jest zbawienie… Rozwiń myśl, odwołując się do wybranych przykładów z literatury polskiej i powszechnej.
27. Mityczni bohaterowie w polskiej poezji dwudziestolecia międzywojennego i współczesnej. Omów zjawisko na wybranych przykładach, wskazując na sposoby nawiązywania do mitologii i jej cele.
28. Utopie i antyutopie w literaturze – sposoby kreowania świata i jego funkcje. Omów na wybranych przykładach.
29. Sposoby prezentacji wnętrza bohaterów w literaturze XIX i XX wieku. Omów temat, odwołując się do wybranych przykładów.
30. Proza Teodora Parnickiego jako przykład literatury historycznej w kontekście wcześniejszych dokonań twórców powieści historycznych.
31. Teatr absurdu i jego różne realizacje. Odwołaj się do wybranych przykładów, analizując formę utworów i zaprezentowaną wizję współczesnego człowieka i świata.
32. Liryka maski i liryka roli. Wskaż różne ich realizacje, odwołując się do przykładów z poezji polskiej i powszechnej.
33. Których z twórców literatury powszechnej uznałbyś za geniuszy i ze względu na jakie walory artystyczne ich dzieł?. Odpowiedź uzasadnij, odwołując się do wybranych przykładów.
34. W jaki sposób w literaturze polskiej na przestrzeni kolejnych epok ukazywane były kresy. Omów na wybranych przykładach.
35. Motyw nocy i jego funkcje w literaturze polskiej i powszechnej. Omów, odwołując się do wybranych przykładów.
36. Motyw Fausta w literaturze i jego funkcje. Omów na wybranych przykładach z literatury polskiej i powszechnej.
37. Artysta i jego dzieło w ujęciu różnych twórców. Omów motyw, odwołując się do wybranych przykładów.
38. Tematy mitologiczne i biblijne jako maski rzeczywistości. Omów temat, odwołując się do wybranych przykładów z literatury.
39. Forma spowiedzi i jej funkcje w literaturze. Odwołaj się do wybranych przykładów
40. Wielkie miasta europejskie w literaturze. Omów temat, odwołując się do wybranych przykładów.
41. Jakie miejsce w historii literatury polskiej zajmują utwory rozrachunkowe?  Omów, odwołując się do wybranych przykładów.
42. Glos „młodych gniewnych” w literaturze polskiej i powszechnej. Omów jego rolę, odwołując się do wybranych przykładów literackich.
43. Motyw muzy i jego przemiany na przestrzeni wieków. Omów, odwołując się do wybranych przykładów z literatury powszechnej i polskiej.
44. Klasycyzm jako postawa światopoglądowa w literaturze polskiej i powszechnej. Omów, odwołując się do wybranych przykładów.
45. Literatura jako narzędzie demaskowania obłudy świata. Omów, odwołując się do wybranych przykładów z literatury polskiej i powszechnej.
46. Motyw Orfeusza w literaturze i eseistyce polskiej i powszechnej. Odwołując się do wybranych przykładów, omów jego różne realizacje i funkcje.
47. Czy kostium rycerski zestarzał się wraz z końcem średniowiecza? Odpowiedź uzasadnij, odwołując się do wybranych przykładów z literatury polskiej i europejskiej.
48. Literacki testament i jego funkcje. Omów temat, odwołując się do wybranych przykładów z literatury.
49. Dwór magnacki i dwór szlachecki w literaturze polskiej Omów motywy, wskazując różnorodne ujęcia tematu w utworach różnych epok.
50. Poezja współczesna o sobie samej i swoich funkcjach. Omów temat, odwołując się do twórczości wybranych autorów polskich i powszechnych.
51. Różnorodne ujęcia motywu „non omnis moriar” w poezji polskiej i powszechnej.
52. Trawestacja i parodia i ich literackie konkretyzacje. Omów funkcje obu stylizacji w literaturze polskiej i powszechnej.
53. Wędrówka duszy jako temat literacki twórców europejskich.
54. Naturalizm czy realizm/? Który z nurtów literackich jest bliższy prawdy o rzeczywistości. Odwołaj się do wybranych przykładów.
55. Dziedzictwo romantyzmu. W jaki sposób i w jakim celu twórcy współczesnej polskiej literatury nawiązują do twórczości romantycznej? Realizując temat, odwołaj się do wybranych przykładów.
56. Twórcy literatury polskiej wobec mitu inteligenta. Odwołaj się do wybranych przez siebie przykładów.
57. Poeci współcześni wobec tematów eschatologicznych. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów.
58. Dualistyczna koncepcja człowieka jako temat literatury i filozofii. Omów, odwołując się do wybranych przykładów.
59. Szekspir wiecznie żywy. Omów literackie sposoby nawiązywania do twórczości dramaturga, odwołując się do wybranych przykładów.
60. Baśniowość w literaturze i jej funkcje. Omów, odwołując się do wybranych przykładów z literatury polskiej i powszechnej.
61. Różne odmiany ironii w literaturze. Omów funkcje ironii w twórczości wybranych przedstawicieli literatury.
62. Marzenie o nieśmiertelności jako temat literacki. Omów, odwołując się do wybranych przykładów.
63. Personifikacja i animizacja i jej literackie funkcje. Omów, odwołując się do wybranych przykładów.
64. Poezja w czasie marnym. Omów wyznaczane sobie przez twórców zadania wobec rzeczywistości, odwołując się do wybranych przykładów.
65. Ciało człowieka – azyl czy więzienie? Odwołaj się do wybranych przykładów z literatury, odpowiadając na pytanie.
66. Zwierzęta jako bohaterowie literatury. Omów różnorodne realizacje motywu na wybranych przykładach z literatury.
67. Cnota jako temat literatury. Powołaj się na różnorodne definicje pojęcia w literaturze i filozofii polskiej i światowej.
68. Malarstwo jako temat literatury. Omów różnorodne funkcje literackich nawiązań do malarstwa, odwołując się do wybranych przykładów.
69. Nauka i etyka. Gdzie, według literatury, znajdują się granice ludzkiego poznania? Odwołaj się do wybranych przykładów dzieł polskich i światowych.
70. Podróż w czasie i przestrzeni jako motyw literacki. Omów jego funkcje, odwołując się do wybranych przykładów.
71. Literatura jako obywatelski rachunek sumienia. Omów temat, odwołując się do przykładów z literatury polskiej..
72. Omów wpływ, jaki wywarła tragedia antyczna na dramat epok późniejszych. Odwołaj się do wybranych przykładów.
73. Różne oblicza awangardy w prozie, poezji i dramacie. Omów, odwołując się do wybranych przykładów z literatury polskiej i powszechnej.
74. Portret femme fatale w literaturze powszechnej i polskiej. Omów na wybranych przykładach.
75. Bohaterowie literaccy w obronie etosu człowieczeństwa. Omów temat na podstawie literatury XX wieku.
76. Zniewolenie umysłu jako temat literatury współczesnej.
77. Sytuacja jednostki uwikłanej w historię. Omów na wybranych przykładach z literatury polskiej i powszechnej.
78. „Błądzi człowiek, dopóki dąży”. Rozwiń myśl z Fausta Goethego, odwołując się do wybranych przykładów z literatury polskiej i światowej.
79. Powieść poetycka i różne jej realizacje w Polsce i w Europie.
80. Od Krasickiego do Młynarskiego. Polska literatura satyryczna w walce z wadami Polaków.
81. Fascynacja ruinami w literaturze. Omów na wybranych przykładach
82. Portrety kobiet walczących w literaturze polskiej i światowej.
83. Chrześcijanie i poganie jako antagoniści w literaturze polskiej i światowej.
84. Omów postawy bohaterów wielkich epopei światowej i polskiej literatury. Oceń aktualność tych dzieł.
85. Omów różne konwencje w dramaturgii europejskiej od starożytności do współczesności.
86. Zjawisko katastrofizmu i różne jego realizacje w twórczości polskiej.
87. Poezja myśli i poezja uczuć. Odnieś się do tematu, opisując zjawisko na przykładzie poezji różnych epok.
88. Mistrzowie kłamstwa. Omów temat, odwołując się do wybranych przykładów z literatury.
89. Ciekawe zjawiska w prozie polskiej po roku 1989. Omów, odwołując się do wybranych przykładów.
90. Powieść grozy na przestrzeni wieków. Odwołaj się do wybranych przykładów.
91. Tajemniczość i jej funkcje w literaturze. Odwołaj się do najciekawszych, twoim zdaniem, przykładów z literatury.
92. Różne oblicza PRL-u w polskiej literaturze po 1945 roku. Zaprezentuj temat na podstawie wybranych przykładów.
93. Monolog wewnętrzny jako sposób pokazywania wnętrza bohaterów w prozie polskiej i światowej.
94. Realizm magiczny jako sposób przedstawiania świata w literaturze iberoamerykańskiej.
95. Obozy sowieckie w literaturze europejskiej. Wskaż różnorodność realizacji motywu.
96. Jakie funkcje w literaturze współczesnej pełni groteska. Odwołaj się do wybranych przykładów.
97. Postmodernizm jako zjawisko we współczesnej literaturze. Zdefiniuj pojęcie i omów, odwołując się do wybranych przykładów.
98. Twórczość Henryka Sienkiewicza – czy chleb duchowy Polaków? Odpowiedz na pytanie, odwołując się do opinii znanych osób i formułując własne stanowisko.
99. Dramat sumienia jako temat literacki. Omów na wybranych przykładach
100. Człowiek wobec Absolutu. Przedstaw i zinterpretuj na wybranych przykładach z literatury różne postawy człowieka wobec Boga.

 

Korespondencja sztuk

1. Źródłem sztuki jest bunt… Rozwiń zdanie , odwołując się do wybranych przykładów literackich, malarskich, rzeźbiarskich, teatralnych XX wieku.
2. Pustelnicy jako bohaterowie malarstwa, filmu i literatury. Omów temat, odwołując się do wybranych przykładów.
3. Motyw świata na opak i jego funkcje w literaturze i ikonografii różnych epok.
4. Teatralne i filmowe realizacje Dziadów Adama Mickiewicza. Scharakteryzuj warsztat reżysera filmowego i teatralnego, porównując omawiane dzieła z literackim pierwowzorem.
5. Filmy Andrzeja Wajdy jako interpretacje dzieł literatury polskiej Omów wybrane przykłady.
6. Realizm magiczny jako zjawisko w literaturze i filmie XX wieku.
7. Ekspresjonizm w literaturze, filmie i malarstwie. Omów, odwołując się do wybranych przykładów.
8. Literatura, film i malarstwo jako protest przeciwko śmierci i obrona życia. Omów na wybranych przykładach.
9. Motyw ucieczki od rzeczywistości jako temat literatury i filmu. Omów na wybranych przykładach.
10. Mistrzowie polskiego teatru wobec wielkich klasyków literatury. Omów, w jaki sposób reżyserzy polskiego teatru inscenizują literaturę.
11. Kategoria absurdu w literaturze i sztuce XX wieku. Omów na wybranych przykładach.
12. Deformacja rzeczywistości i jej funkcje w literaturze i malarstwie różnych epok. Omów na wybranych przykładach.
13. Motyw psychomachii w literaturze oraz ikonografii. Omów temat, odwołując się do wybranych przez siebie przykładów.
14. W jaki sposób twórcy literatury i malarstwa ukazywali zaświaty. Odwołaj się do wybranych przykładów.
15. Filmowe obrazy życia i śmierci Chrystusa. Omów różne realizacje tego tematu, wskazując na rolę filmowych środków wyrazu w kreowaniu świata przedstawionego.
16. Motywy pasyjne w literaturze i sztuce. Omów, odwołując się do wybranych przykładów.
17. Maryja jako bohaterka literatury, rzeźby, malarstwa i muzyki. Omów różnorodność wizerunków i sposobów przedstawiania, odwołując się do wybranych przykładów.
18. Elementarz teatromana. Które z dzieł dramatycznych znanych ci z teatru lub telewizji uznałbyś za najważniejsze i najbardziej wartościowe?. Uzasadnij odpowiedź.
19. Impresjonizm w literaturze i malarstwie. Porównaj ten sposób prezentacji świata w dwóch autonomicznych sztukach. Wskaż różnice i podobieństwa, odwołując się do wybranych przykładów.
20. Symbolizm w literaturze i malarstwie. Omów zjawisko, odwołując się do wybranych przykładów dzieł z różnych epok.
21. Przemijanie tematem literatury i malarstwa. Omów, odwołując się do wybranych przykładów..
22. Szekspir i jego dzieła jako inspiracja dla twórców filmu i teatru. Omów różnorodność nawiązań do dramatów twórcy, odwołując się do wybranych przykładów.
23. Kompensacyjna funkcja współczesnych mitów zawartych w dziełach filmowych. Omów, odwołując się do wybranych przykładów.
24. Gra z konwencjami w wybranych dziełach literackich i filmowych. Omów funkcję zjawiska.
25. Oniryzm jako sposób prezentacji rzeczywistości w literaturze i filmie. Omów na wybranych przykładach.
26. Walka czy bierność? Jaka odpowiedź na pytanie o postawy człowieka wobec zła daje literatura i film? Odpowiedz, odwołując się do wybranych przykładów.
27. Twórczość kobieca. Jakie wyznaczniki decydują, według ciebie, o zaklasyfikowaniu filmu lub literatury do tej kategorii. Odwołaj się do wybranych przykładów.
28. Motyw kuszenia i jego różnorodne realizacje w literaturze, malarstwie i filmie. Odwołaj się do wybranych przykładów.
29. Oblicza totalitaryzmu w literaturze i filmie. Omów temat na wybranych przykładach, zwracając uwagę na mechanizmy zniewolenia jednostki.
30. Motyw katedry w architekturze, malarstwie i literaturze. Omów na wybranych przykładach.
31. Kicz uwodzi. Zaprezentuj swoje stanowisko w tej kwestii.
32. Sztuka czy antysztuka?. Na wybranych przykładach z różnych dziedzin sztuki omów zjawiska kontrowersyjne i dyskusyjne.
33. Wielcy obrazoburcy XX wieku. Omów na wybranych przykładach z różnych dziedzin sztuki i uzasadnij swój wybór.
34. Synteza sztuk. Omów zjawisko, odwołując się do wybranych epok.
35. Czym jest sztuka alternatywna? Omów na wybranych przykładach.
36. Kabarety literackie i telewizyjne. Omów ich znaczenie w XIX i XX wieku na wybranych przykładach.
37. Archetyp Don Kichota w wybranych utworach literackich i malarskich.
38. Biografia jako temat literatury i filmu. Omów na wybranych przykładach.
39. Prowokacja w sztuce. Omów zjawisko, odwołując się do wybranych przykładów.
40. Portret kobiety w literaturze, malarstwie i rzeźbie. Odwołaj się do wybranych przykładów.
41. Uczta i biesiadowanie jako temat literatury, malarstwa i filmu. Odwołaj się do wybranych przykładów, omawiając funkcje motywu.
42. Gra jako metafora ludzkiego życia w literaturze, malarstwie i filmie.
43. Teatr Jerzego Grotowskiego wobec literatury. Przybliż sylwetkę twórcy, prezentując jego koncepcję teatralną i miejsce literatury w tym dorobku.
44. Życie Jezusa i jego rodziny tematem literatury, filmu i malarstwa. Omów na wybranych przykładach.
45. Fascynacja makabrą w malarstwie, literaturze i filmie. Odwołaj się do wybranych przykładów i omów funkcje zjawiska.

 

Nauka o języku

1. Mityzacja rzeczywistości w tekstach współczesnych reklam. Omów zjawisko, odwołując się do wybranych przykładów

2. Perswazja i manipulacja językowa w tekstach publicystycznych współczesnej prasy polskiej. Omów zjawiska, odwołując się do wybranych przykładów

3. Język jako tworzywo współczesnej reklamy telewizyjnej. Dokonaj przeglądu różnorodnych zabiegów językowych i ich funkcji w wybranych tekstach współczesnych reklam.

4. Językowy obraz świata w powieściach i opowiadaniach dla dzieci. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów z literatury polskiej

5. Komizm językowy i jego funkcja we współczesnych programach kabaretowych. Omów zjawisko, odwołując się do wybranych przykładów.

6. Retoryka a erystyka. Omów zagadnienie, wskazując na podstawowe różnice i podobieństwa. Odwołaj się do wybranych przez siebie tekstów przykładowych.

7. Nowomowa, czyli o języku władzy i propagandy w systemie totalitarnym.

8. Język jako bohater poezji lingwistycznej. Omów typowe dla tej poezji zabiegi językowe i ich funkcję.

9. Język współczesnej prasy brukowej. Omów zjawisko, odwołując się do wybranych przykładów.

10. Związki frazeologiczne w polskim języku mówionym i ich funkcja. Omów na wybranych przykładach.

11. Slogan językowy i jego funkcje we współczesnych tekstach medialnych.

12. Stereotyp i jego rola we współczesnej reklamie.

13. Język ezopowy i jego funkcje w literaturze. Omów na wybranych przykładach.

14. Stylizacja biblijna w literaturze polskiej. Omów na wybranych przykładach..

15. O sztuce przemawiania na podstawie wybranych tekstów literatury renesansowej, barokowej i oświeceniowej.

16. Erystyka i chwyty erystyczne. Oceń zjawisko na przykładzie współczesnych tekstów medialnych.

17. Słownictwo i gatunki internetowe. Omów zjawisko na wybranych przykładach.

18. Specyfika języka literatury science-fiction. Język mówiony jako tworzywo literatury. Omów na wybranych przykładach.

19. Język twoich rówieśników – scharakteryzuj na podstawie analizy zgromadzonego materiału językowego.

20. Retoryka w literaturze i telewizji. Na podstawie wybranych tekstów omów podstawowe zabiegi retoryczne i ich funkcję.

21. Scharakteryzuj język internautów, odwołując się do wybranych przez siebie fragmentów tekstów internetowych.

22. Scharakteryzuj język swojego środowiska. Omów podstawowe dla niego zjawiska.

23. Scharakteryzuj i oceń język współczesnych nowel telewizyjnych i oper mydlanych, odwołując się do wybranych przez siebie przykładów.

24 Jakim językiem posługują się podróżnicy. Omów zjawisko, odwołując się do literatury podróżniczej z różnych epok.

25. Stylizacja archaiczna w polskiej literaturze historycznej. Odwołaj się do wybranych przykładów.